بررسی تأثیر سیکل قاعدگی در بروز علایم بیماران مبتلا به مولتیپل اسکلروزیس

مقدمه: مولتیپل اسکلروزیس ( msیا ( multiple sclerosis یک بیماری خودایمنی است که با دمیلینه شدن اکسون نورون های سیستم عصبی مرکزی همراه می باشد. دامنه ی سنی غالب در این بیماری مربوط به دوران جوانی افراد است و میزان شیوع بیماری در خانم ها دو تا سه برابر آقایان است. شناخت عوامل و شرایطی که باعث عود بیماری و به عبارتی فراهم شدن شرایط بیماری می شود می تواند در پیش گیری از بروز و یا عود بیماری مؤثر باشد. یکی از این شرایط، دوران سیکل قاعدگی خانم ها و تغییرات هورمونی حین آن است که می تواند بر شرایط بروز و عود این بیماری مؤثر باشد. شناخت ارتباط تغییرات هورمونی حین قاعدگی بر عود بیماری لازم به نظر می رسد. روش ها: در این مطالعه تعداد 196 بیمار خانم مبتلا به مولتیپل اسکلروزیس و دارای سیکل قاعدگی منظم که به علت حمله ی بیماری مراجعه کرده بودند، از نظر زمان بروز حمله در سیکل قاعدگی مورد بررسی قرار گرفتند. سیکل قاعدگی بیماران بر اساس سطح هورمون های استروژن و پروژسترون به سه فاز تقسیم شد. فاز اول از سه روز پس از شروع سیکل قاعدگی تا زمان تخمک گذاری و هم زمان با افزایش استروژن بود. فاز دوم از زمان تخمک گذاری احتمالی (حدود روز 14 در سیکل 28 روزه و یا 14 روز قبل از پریود در سایر سیکل ها) تا 3 روز قبل از شروع قاعدگی بعدی بود که در این فاز سطح هر دوهورمون استروژن و پروژسترون بالا است. فاز سوم برابر با سه روز قبل از شروع خونریزی تا سه روز پس از شروع آن بود (کاهش استروژن و کاهش پروژسترون). بر اساس تاریخ lmp (last menstrual period) بیماران و زمان حمله، فاز وقوع حمله در سیکل قاعدگی برای هر یک مشخص گردید. یافته ها: بیشترین عود حملات بیماری (99 حمله که معادل 6/50 درصد کل حملات بود) در فاز سوم سیکل قاعدگی روی داد که در آن سطح هر دو هورمون استروژن و پروژسترون پایین است. 27 درصد عود حملات در فاز یک (که سطح استروژن بالا است) و 4/22 درصد عود حملات در فاز دو (که سطح استروزن و پروژسترون بالا است) روی داد که تفاوت معنی داری داشت. نتیجه گیری: بیماری می تواند از هورمون های جنسی زنانه تأثیرپذیر باشد و استرویید های جنسی می توانند فعالیت بیماری را تغییر دهند. استروژن نقش محافظتی را در این بیماری دارد و کاهش استروژن با افزایش عود حملات همراه است.